Lessencyclus: Onze Eigen Omgeving door de Tijd (vmbo klas 1)

Inleiding

In deze lessencyclus onderzoeken leerlingen hoe hun eigen omgeving door de tijd is gevormd. Ze werken in groepen van vier en bestuderen vier thema’s: het landschap, de vroegste bewoning, middeleeuwse gebouwen en de Tweede Wereldoorlog in de regio. Het eindproduct is een posterpresentatie.

Leerdoelen (gekoppeld aan onderbouwkerndoelen VO)

- Aardrijkskunde A1 & A2: Informatie verzamelen en verwerken uit kaarten, foto’s en digitale bronnen.

- Aardrijkskunde B1: Begrijpen van het ontstaan van het landschap.

- Aardrijkskunde B2: Menselijke invloed op het landschap herkennen.

- Aardrijkskunde B3: Kenmerken van de eigen regio herkennen.

- Geschiedenis A1 & A2: Gebruiken van historische bronnen en ordenen in de tijd.

- Geschiedenis B1: Kenmerken van prehistorie t/m middeleeuwen.

- Geschiedenis B2: Ontwikkeling van samenlevingen in hun eigen regio.

- Geschiedenis B3: De 20e eeuw, waaronder WOII, koppelen aan regionale gebeurtenissen.

Leerlingenrollen

1. Onderzoeksleider – selecteert bronnen en bewaakt onderzoeksvragen.
2. Cartograaf/Tekenaar – maakt kaartjes, tijdlijnen en illustraties.
3. Schrijver/Verslaggever – schrijft teksten voor de poster.
4. Presentator/Communicator – bereidt presentaties voor en leidt groepsproces.

Dag 1 – Ontstaan van het landschap

Activiteiten:

- Introductie met kaarten en video’s over het landschap.

- Werken met bronnen over stuwwallen, dijken, rivierduinen, stroomdalen.

- Onderzoeksvragen beantwoorden.

- Begin aan posteronderdeel: kaart van regio + uitleg + illustraties.

Dag 2 – Vroegste bewoning

Activiteiten:

- Introductie met prehistorische vondsten.

- Onderzoek naar Steentijd en IJzertijd in de regio.

- Mini-opdracht: reconstructieschets maken.

- Posteronderdeel: tijdlijn + vondsten + nederzettingsschets.

Dag 3 – Middeleeuwse gebouwen

Activiteiten:

- Intro met foto’s van lokale middeleeuwse gebouwen.

- Onderzoek met oude kaarten, luchtfoto’s, foto’s van gebouwen.

- Optioneel veldwerk.

- Posteronderdeel: foto’s/schetsen + functies + wat is origineel?

Dag 4 – Tweede Wereldoorlog in de regio

Activiteiten:

- Introductie met kaart van regio 1940-1945.

- Onderzoek naar gebeurtenissen in de regio.

- Posteronderdeel afronden.

- Presentaties: 5 minuten per groep.

Posteropdracht

De poster bevat:

- Titel: 'Onze omgeving door de tijd'

- De vier onderzochte tijdsdelen

- Kaarten en tekeningen

- Tijdlijn

- Foto’s (eigen of uit bronnen)

- Bronvermelding.